NDSM-Werf Museum

NSM nieuw

Het logo van de nieuwe NSM
.
.

Bovenstaande bericht van de directie: de NSM is een feit, een tijdperk voorbij, een oude naam terug. Het nieuwe logo dat het ijzersterke NDSM logo heeft vervangen is niet geheel origineel. Het ontwerp is afgeleid van het AMD logo, zelfs het lettertype. Het grote verschil zit in het zwarte ondergedeelte. Bij de ADM met de pootjes omhoog en bij de NSM omlaag wat respectievelijk een droogdok en een helling moest verbeelden.
.
. 
.
De eerste opdracht voor de in oprichting zijnde NSM was in meerdere opzichten een bijzondere. Het ging hier om de tanker Kurdistan van rederij Common Brothers Ltd gevestigd te Newcastle-on-Tyne. In 1979 is deze tanker van 32.500 ton tijdens een zware storm voor de kust van Newfoundland, Canada, letterlijk doormidden gebroken. Het voorschip is hierbij vergaan en de achterste helft bleef in bedrijf. Dit deel is daarna bij de ADM aanbesteed voor reparatie. Dit leverde de NSM de eerste order op. Op de dag dat de NSM werd opgericht, op 18 september 1979, werd door J.A.M. Molkenboer, directeur-generaal van de afdeling Industrie van het Ministerie van Economische Zaken, op helling 2/3 de kiel gelegd voor het 70 meter lange voorschip. Op de bovenstaande foto wordt het resterende deel van de Kurdistan achteruit over het Noordzeekanaal naar Amsterdam gesleept. Door de rederij was besloten de naam te wijzigen in Simonburn. De foto hieronder toont het nieuwe voorschip op de NSM werf gebouwd. De tekst op de portaalkraan moest nog worden aangepast.
.
. .
Het maken van een voorschip gelijk aan de oorspronkelijke had nog wel heel wat voet in aarde omdat alle bouwtekeningen moesten worden omgerekend naar decimale maten. Nog een nieuwigheid was dat het benodigde materiaal via de computer van het Scheepsbouwkundig Laboratorium te Wageningen bij de Hoogovens in IJmuiden besteld werd. De sectiedelen werden in de NSM scheepsbouwloods vervaardigd. De voorpiek werd echter in de ADM scheepsbouwloods aan de Meeuwenlaan samengesteld en dit gold ook voor de voormast. Na het reinigen van de tanks arriveerde het achterschip in juli bij de ADM aan de Klaprozenweg. Na veel voorbereidende werkzaamheden in het dok werden de twee helften gekoppeld. Er zijn gelijktijdig nog vele andere werkzaamheden op, rond en in het schip uitgevoerd zoals het vervangen van leidingen, pompen en de revisie van de hoofdmotor. Ook de smeerolie- en koelwatersystemen werden gereinigd nadat was geconstateerd dat die vervuild waren door bacteriën. Gezamelijk hebben de ADM en NSM het “samenwerkingsproduct” op 29 november 1979 een behouden vaart gewenst. In een latere periode zou de tot Simonburn hernoemde Kurdistan nog als Seabravery in de vaart komen zoals te zien op de foto hieronder.
.
.

.
.
. De maatschappijvlag van de NSM.
.
.  
1981, onrust en akties waren van oudsher geen onbekende fenomenen in de scheepsbouwwereld.
Ook hier worden, zij het zo te zien niet overtuigend, de collega’s toegesproken.
.
Ook buiten werd gedemonstreerd tot het openhouden van de werf en het behoud van werkgelegenheid zoals hier
op 23-2-1981 op helling 3. Achter de auto staan Ed van Thijn en wethouder Heerma.
.
..
.
..Het bouwen van supertankers van ruim 200.000 ton zal in Amsterdam nooit meer plaatsvinden. Dit hoofdstuk is definitief afgesloten.
In een poging om de NSM aan de gang te houden kon men niet kieskeurig zijn in het aannemen van orders en naast het bouwen van werkvaartuigen kreeg een aantal kleinere schepen een update door verlenging van de romp. Schepen werden daartoe op de hellingen
2 en 3 getrokken waar voorheen de halve mammoet tankers gebouwd werden. Na het positioneren werd een elders op de werf gebouwde middensectie via het water of over land naar de helling verplaatst. Het te verlengen schip werd in tweeën “gesneden” en het voor- en achterschip van elkaar gescheiden waarna de middensectie werd tussengevoegd en gekoppeld. Klaar voor een tweede levensfase.
De letters NDSM zijn als een geest uit een hectisch verleden nog vaag op de portaalkraan te zien achter de letters NSM.
.
. 
18 februari 1983, een middensectie over de weg naar de helling 2/3.
.
. 12 april 1983, de Jan-Willem na verlenging weer te water.
.
.
2 november 1983, op helling 2 en 3 links de Pacific Tulip en rechts de Pacific Violet gereed na een verlenging.
Op de portaalkraan zijn de letters NDSM overgeschilderd maar nog wel zichtbaar.
.
. November 1983, de Pacific Violet weer te water als sleep achter de Jacob Goedkoop.
.
. November 1983, de Pacific Violet. Zichtbaar is de nieuwe sectie midscheeps.
.
. Ook via het water werden secties aangevoerd. Hier voor verlenging van de Alkmaar.
.
. 1983, kerstwens van de directie. De laatste alinea zou ijdele hoop blijken te zijn.
.
. Schildersbedrijf Wits van oudsher een der vaste onderaannemers. 
.
.De Mitzic in aanbouw.
.
. Detail van een tekening voor een Shell tanker. Dit NSM bouwnummer 83028 uit 1983 zou nooit gerealiseerd
worden op de hellingen van de NSM werf.
.
. Detail van een tekening voor een eveneens nooit gebouwd hefplatvorm.
.
. 6 januari 1984, knipsel uit een niet bekend dagblad.
.
. 1984, van een opgewekte stemming is inmiddels geen sprake meer. Bedrukte gezichten en terechte zorgen.
.
.De helling 2-3 toont een dramatisch aanzicht van wat eens de grootste Nederlandse werf was.
..Het uitzicht op het IJ kan de aanblik niet positief beïnvloeden. Ruim 60 jaar hebben mannen op deze helling hun l
even geleefd en soms ook gegeven.
.
. Op 25 januari 1990 viel de trots uit de NDSM tijd als gevolg van een januaristorm op helling 2/3. Kraan 13 werd hierbij
ternauwernood gemist. Ook in de kranten, in dit geval Het Parool, werd ruim aandacht besteed aan dit voorval.
. Ook deze privé opname toont de onherstelbare schade. De portaalkraan is niet meer opgebouwd en afgevoerd als oud ijzer.
.Deze beelden spreken voor zichzelf.
.
.De kop van helling 5. Er worden geen schepen meer gebouw op deze helling, de kranen zijn opgeruimd. Wel is er door een sloopbedrijf een aantal kleinere schepen op de helling gesloopt. Eens liepen hier, in de naoorlogse periode, schepen als de vierling Karaton, Karossa, Kasimbar en Kaloekoe van stapel gevolgd door de Oslofjord, Troma, Slovenya, Thalatta, Kirkouk, Bill, Zafra, Zaria, Naess Endeavour, Esso Lincoln, Esso Cardiff, Diloma, Dione, Nagasaki en de Danaland. Kort na het maken van deze foto is de helling, om welke vage redenen dan ook, gesloopt.
(met dank aan Luuk Kramer, fotografie) 
.
. Helling 2, vanaf nu zijn wij gesloten. Voorgoed.
.
. De natuur neemt de lege plaatsen in en het verval tekent zich af. Lege kielblokken en spanningloze
verdeelkasten is wat nog rest bij helling 2.
.
. Kraan 7 voor de helft gedemonteerd en verschroot. Een nu nutteloos element en eens geschikt voor
het hijsen van 15 ton bij een vlucht van 20 meter.
.
. De klok nog aanwezig op de Scheepsbouwloods op oost. Heel symbolisch, ook de klok werkt hier niet meer en is overgeleverd aan het verval. Hoelang en hoeveel mensen zullen een blik op de klok hebben geworpen en wat zou deze klok allemaal kunnen vertellen?
.
. Na de gevelrestauratie is de klok verwijderd en staat op deze foto in een hoek van de Scheepsbouwloods te wachten op….ja op wat eigenlijk? Deze klok met een diameter van 140 cm verdiend gerestaureerd te worden en op de oude plek te worden teruggeplaatst. Sponsors?
.
. In de Scheepsbouwloods nog een relikwie uit een voorbij tijdperk, de rondwals, als enige stuk machinerie in een desolate omgeving achtergelaten.
.
. Links de Timmerwinkel Oost waarin nu MTV Networks Benelux gehuisvest is. Rechts de Smederij en links achter de Lasloods. De lege vlakte vooraan was vroeger deels de locatie van de houtloods. Hier vond de opslag van plaatmateriaal en van naald en hardhout plaats. Tot de laatste categorie konden niet zelden zeer exclusieve houtsoorten gerekend worden. De witte loodsen achteraan, tussen de Las- en Scheepsbouwloods, zijn in 2010 gesloopt.
.
. De op restauratie wachtende Smederij van de andere zijde, rechts achter de Timmerwinkel Oost.
.
. Hier nogmaals de Smederij. Er is niet alleen kommer en kwel te melden, de Smederij, Timmerwinkel, Scheepsbouwloods, kraan 13 en hellingen zijn inmiddels tot monument verklaard en hebben daardoor een beschermende status. Dit wil overigens niet zeggen dat alles weer wordt zoals het ooit was. Niets slopen is een ander begrip dan alles herstellen.
.
. De lasloods. De gekleurde wooncontainers als tijdelijke huisvesting, staan op plaats waar eens de kop van helling 5 stond.
.
. Van de eens hier gebouwde schepen zijn een aantal straatnaamborden die hieraan nog herinneren
zoals hier het ms van Riemsdijk gebouwd bij de Nederlandsche Dok Maatschappij.
.
. Hoe straatnaamgeving mis kan gaan wordt hier getoond. De hier bedoelde “turbinetanker” betreft volgens de Amsterdamse Stadsatlas het in 1965 opgeleverde motorschip Melissa. Een onbekend en onbeduidend scheepje van nog geen 61 meter lang, gebouwd bij N.V. Scheepswerf v/h De Groot & van Vliet te Slikkerveer voor P.A. van Es & Co. N.V. te Rotterdam en beslist geen turbinetanker. De Straatnaamcommissie heeft hier historisch besef en dito bronnen blijkbaar moeten ontberen waarna het onzalig besluit is genomen deze straatnaam op deze plek toe te kennen. De relatie met Amsterdam en de NDSM ontbreekt volledig. Is de volgende stap de Feyenoordstraat in de Watergraafsmeer?
.
. Er ging meer mis, de voor Shell gebouwde tt Neverita was geen turbinetanker maar een motortanker. Bij de pagina Schepen bij bouwnummer
497 staat een verwijzing naar de mt Lincolnweg. Het betrof hier echter niet de mt Lincoln maar de tt Esso Lincoln. Twee fouten in één naam.  
.
. December 2009, het verval in optima forma. In de voormalige koperslagerij, waarvan ook het opleidingsinstituut de Eenheid deel uitmaakte, bevonden zich een aantal kleine bedrijfjes en een selfstore onderneming. En daar ging het toen bij werkzaamheden mis. Het gehele complex is tot schroot en puin vergaan. De net gerenoveerde voormalige bedrijfschool ging volledig in vlammen op. Het hoge gebouw op de achtergrond is het voormalige hoofdkantoor waar ook vele jubilarissen werden ontvangen.
.
. Vanuit de lucht is goed te zien dat  een deel van Tuindorp Oostzaan en “Tutti Fruttidorp” letterlijk onder de rook lagen.
.
. Wat toen nog restte, thans zijn de restanten verwijderd. Rechts is de voormalige Kraanbaan te zien. De beide kranen zijn opgeblazen en op de betonnen constructie is een kantorencomplex met zeer veel glasoppervlakte gebouwd. Om welke vage reden dan ook, heeft de architecte het tot Kraanspoor hernoemd. Wat meer respect voor het verleden had beter gepast en door het geheel Kraanbaan blijven noemen zou al voldoende zijn geweest.
.
. Links de gevel van de voormalige bedrijfschool De Eenheid.
.
. Hier de gevel in betere tijden toen er nog zeer goed onderwijs werd gegeven. Rechts zoals het achterbleef.
.
. Tot het einde toe is de sportzaal van de bedrijfschool in de oude staat gebleven. Een paar maanden voor de brand kon ik nog een blik werpen. De houten vloer met de lijnen en vlakken, de touwen, wandrekken en de ringen, alles was er nog zij het in sterk vervuilde staat. In een nis stonden nog twee bruggen. Op deze foto liggen de bruggen door de vloer gezakt, verwrongen en troosteloos tussen het puin. Einde.