Cornelis Douwesweg 1923 (A)

We vervolgen onze tocht hier over de in oktober 1923 in gebruik genomen NSM werf gevestigd aan de Cornelis Douwesweg 1 in Amsterdam Noord. De route over de nieuwe werf gaat langs de bouwnummers 170 t/m 223.  De bouwnummers 328 en 329, die op de vervolgpagina Cornelis Douwesweg 1923 (C) aan de orde komen zijn, hoewel nog aanbesteed bij de NSM, afgebouwd en opgeleverd onder de NDSM vlag. Dit geldt ook voor alle opdrachten vanaf bouwnummer 401. Deze informatie kunt u vinden bij de pagina Cornelis Douwesweg 1946.

.
.
Hendrik-dok

Droogdok, bouwnummer 170, 1924
Opdrachtgever: Amsterdamsche Droogdok Maatschappij, Amsterdam
Afmetingen: 198.12 x 39.62 x 18.97 meter, liftvermogen 25.000 ton.
Als eerste opdracht gebouwd op de helling 2/3 aan de nieuwe werf. De doop werd op die helling
op 26-1-1924  verricht door Greetje Fenenga, dochter van de ADM directeur, Willem Fenenga.

.

Het dok heeft, na de verhuizing van de ADM naar het voormalige NDSM terrein, aldaar nog dienst gedaan.
,
,
Sabang-dok
Droogdok, bouwnummer 173, 1924
Opdrachtgever: Zeehaven en Kolenstation Sabang, Nederlandsch Indië.
Afmetingen: 117.81 x 25.93 x 14.18 meter, liftvermogen 5000 ton.

Het dok op het IJ na het gereedkomen.
.

De haven van Sabang op Pulau Weh, Atjeh. Links liggen
twee dokken waarvan de meest linkse het Sabang-dok is.

.
.
ms Clam
Tanker, bouwnummer 182, 1926
Opdrachtgever: Anglo-Saxon Petroleum Company Ltd. Den Haag
Afmetingen: 134.20 x 18 x 9.99 meter.
De doophandeling vond plaats op 14-8-1926 vanaf helling 3 en werd verricht door mejuffrouw M.A. Cornelissen.

De bouw vond plaats volgens het Millar langs- en dwarsspanten systeem. Hier de Clam tijdens de stapelloop.
.
.
ms Elax
Tanker, bouwnummer 184, 1926
Opdrachtgever: Anglo-Saxon Petroleum Company Ltd. Den Haag
Afmetingen: 134.20 x 18 x 9.99 meter.
De Elax werd op 26-3-1927 gedoopt door mevrouw H.C. Duijs-Goedhart vanaf helling 3.

De Elax loopt van stapel vanaf helling 3.
.

De eerste kennismaking met het water.
.

De genodigden zijn in een beste stemming na de geslaagde afloop van de Elax.
.

.

In het Noordzeekanaal.
.

Na het verlaten van IJmuiden nu richting Noordzee. In de nacht van
12 en 13 maart 1941 is de Elax na een Duitse luchtaanval voor Liverpool vergaan.

.
.
ss Op ten Noort
Mailschip, bouwnummer 185, 1926
Opdrachtgever: Koninklijke Paketvaart Maatschappij, Amsterdam
Afmetingen: 129.47 x 16.78 x 10.14 meter.
De stapelloop werd op 12-2-1927 vanaf helling 1 ingeluid door mevrouw de douairière jhr. A.A. van
Teylingen-Op ten Noort, dochter van wijlen jonkheer L.P.D. Op ten Noort, de naamgever van dit schip.

Voor de media was een tewaterlating nog een vermeldenswaardig onderwerp.
.

.
185.


In de tweede wereldoorlog door de Japanners gevorderd en hernoemd als Hikawa Maru no.2 en later, als
de Tenno Maru, op 30-8-1942 tot zinken gebracht.

.
.
ms Christiaan Huygens
Mailschip, bouwnummer 186, 1927
Opdrachtgever: N.V. Stoomvaart Maatschappij “Nederland”, Amsterdam
Afmetingen: 167.75 x 20.89 x 14.56 meter. Op 28-9-1927 vond de tewaterlating plaats vanaf helling 2.

.Het aflopen vanaf helling 2.
.186.c huygensDe C. Huygens verlaat de haven van Amsterdam.
.
 De Christiaan Huygens, hier in het Noordzeekanaal, is op 26 augustus 1945 bij Westkapelle vergaan.
.
.
ss Nieuw Holland
Vrachtpassagiersschip, bouwnummer 187, 1927
Opdrachtgever: Koninklijke Paketvaart Maatschappij, Amsterdam
Afmetingen: 164.70 x 19.06 x 13.34 meter. De doop vond plaats op helling 3 op 17-12-1927.

.

In de tweede wereldoorlog te Sydney aangepast voor het vervoeren van Engelse militairen. In
1946 terug bij de KPM als charter voor de Nederlandse regering en in 1959 te Hong Kong gesloopt.

.
.
ms Hallanger
Tanker, bouwnummer 188, 1927
Opdrachtgever: Westfal Larsen & Co. A.S. Bergen, Noorwegen
Afmetingen: 144.42 x 19.60 x 11.13 meter. Vanaf helling 1 liep de Hallanger op 28-1-1928 van stapel.

Op 3 maart 1943 getorpedeerd door de U-596 en vergaan.
.
.
ms Poelau Laut
Vrachtpassagiersschip, bouwnummer 189, 1928
Opdrachtgever: N.V. Stoomvaart Maatschappij “Nederland”, Amsterdam
Afmetingen: 149.45 x 18.61 x 9.46 meter. De tewaterlating vond plaats vanaf helling 4.

.
ms Poelau Laut in 1958, in 1959 gesloopt. Heeft als enige uit de Laut serie de oorlog overleeft.Op deze foto vaart de Poelau Laut in 1958 op het IJ. Op de achtergrond de NDSM werf waar de kiellegging (in de NSM tijd) heeft
plaatsgevonden.
De Poelau Laut heeft als enige uit de Laut serie de tweede wereldoorlog overleeft. In 1959 is ze gesloopt.
.

.
ms Ophir
Vrachtpassagiersschip, bouwnummer 190, 1928
Opdrachtgever: Koninklijke Paketvaart Maatschappij, Amsterdam
Afmetingen: 112.85 x 15.71 x 9.46 meter. Stapelloop was op 1-9-1928 vanaf helling 1.

.190 Ophir,Algemeen Handelsblad, 2-9-1928.
.


In 1942 als hospitaalschip overgegaan naar de Britse marine. In 1946 overgedragen aan de Nederlandse regering voor
inzet in Nederlandsch Indië. In dat jaar terug naar de KPM en bij de NDSM verbouwd. In 1959 te Hong Kong gesloopt.

.
.
ms Finnanger
Tanker, bouwnummer 191, 1927
Opdrachtgever: Westfal Larsen & Co. A.S. Bergen, Noorwegen
Afmetingen: 144.42 x 19.60 x 11.13 meter.
De doop werd op 15-1-1928 verricht door mrs. Geo D. Ali op helling 2.

.

Met veel vlagvertoon liep de Finnanger te water.
.191 FinnangerHet Vaderland, 23-6-1928.
.
Op 24 februari 1942 is ze na een torpedoaanval voor Newfoundland vergaan.

.
.
ss Anna Cornelia Goedkoop
Sleepboot, bouwnummer 192, 1928
Opdrachtgever: N.V. Reederij v.h. Gebr. Goedkoop, Amsterdam
Afmetingen: 31 x 6.75 x 3.56 meter.

Hier nog in de ontwerpfase.
.

De Anna Cornelia Goedkoop is niet van stapel gelopen maar in het water gelaten door kranen en bok.
.192 Anna Cornelia GoedkoopAlgemeen Handelsblad, 9-6-1928
.


Anna letterlijk onder stoom.
.
.
ss Juliana
Tanker, bouwnummer 193, 1928
Opdrachtgever: Anglo-Saxon Petroleum Company Ltd. Den Haag
Afmetingen: 92.96 x 15.30 x 4.61 meter.193. julianass Juliana hier in juni 1928.
.
.
ms Johan van Oldenbarnevelt
Mailschip, bouwnummer 194, 1929
Opdrachtgever: N.V. Stoomvaart Maatschappij “Nederland”, Amsterdam
Stapelloop op 3-8-1929, de doop werd verricht door mevr. W. Tegelberg-Hooft
Afmetingen: 176.85 x 22.71 x 14.41 meter.

De Johan van Oldenbarnevelt loopt van stapel van helling 2. Rechts het zusterschip Marnix van St. Aldegonde op helling 3.
.

.

.

De Johan van Oldenbarnevelt na een facelift in 1959. Andere kleur, andere schoorstenen en masten en het aantal
sloepen is uitgebreid. Ook het interieur is toen aangepast aan de toen geldende smaak en stijl.
.

Naar bakboord gezien op het Noordzeekanaal.
.

Nu als Lakonia in de vaart voor een Griekse reder. Na een bewogen leven in de tweede wereldoorlog onder geallieerd bevel en nadien het troepenvervoer naar het nu voormalig Nederlandsch Indië is ze bij de Amsterdamsche Droogdok Maatschappij opgekalefaterd. Het vervoer van emigranten naar o.a. Australië en Nieuw Zeeland heeft een aantal reizen tot gevolg gehad. In 1959 volgde nogmaals een verbouwing met eigentijdse inrichting als luxe cruiseschip bestemd voor ”round the world service”. In 1963 is ze verkocht aan een Griekse reder en nog in dat zelfde jaar, op 22 december, ontstond t.h.v. Madeira brand in de barbershop. Doordat de brand te laat serieus werd genomen ontstond een hopeloze situatie. Gebrek leiding en communicatie bij de bemanning werkten een fatale scheepsbrand in de hand. Een aantal sloepen kon door defecten aan de Davids niet gestreken worden terwijl andere sloepen tijdens het strijken beschadigd raakten. De situatie werd erger doordat niet iedereen van boord wilde gaan of geen bruikbare sloep ter beschikbaar had. Uiteindelijk heeft deze ramp aan 128 opvarenden het leven gekost. Op 29-12-1963 is ze op ±250 mijl ten westen van Gibraltar vergaan.   
.
.
ms Marnix van Sint Aldegonde
Mailschip, bouwnummer 195, 1929
Opdrachtgever: N.V. Stoomvaart Maatschappij “Nederland”, Amsterdam
Kiellegging 8-12-1928, stapelloop 21-12-1929, overdracht 12-9-1930.
Afmetingen: 176.85 x 22.72 x 14.41 meter.
De doop, op 21-12-1929, werd door Prinses Juliana verricht.

De Marnix van Sint Aldegonde ligt rechts op helling 3. Links daarvan de Johan van Oldenbarnevelt in de steigers.
.

De stapelloop op een privéopname.
.

.

Ook van dit schip bestond een plaatje uit de Captain Grant reeks.
..
Op 7-11-1943 is de Marnix, toen deel uitmakende van een geallieerd konvooi, in de Middellandse zee na een
bombardement verlaten en vergaan. De coördinaten zijn 37°03 Noorderbreedte en 06°37 Oosterlengte.

.
.
ss van der Lijn
Vrachtpassagiersschip, bouwnummer 196, 1929
Opdrachtgever: Koninklijke Paketvaart Maatschappij, Amsterdam
Afmetingen: 88.45 x 13.12 x 8.77 meter.

.
.
ss Reijnst
Vrachtpassagiersschip, bouwnummer 197, 1928
Opdrachtgever: Koninklijke Paketvaart Maatschappij, Amsterdam
Afmetingen: 88.45 x 13.12 x 8.77 meter. De stapelloop vond plaats op 24-11-1928.197. ss reijnstDe genodigden na de doop rond het katheder met de NSM vlag. Rechtsvoor Daniel Goedkoop Dzn.
Het ss Reijnst heeft in de oorlog deel uitgemaakt van konvooien MS.2A en GP.48. Op 26-4-1943 werd het laatste konvooi
aangevallen door een Japanse onderzeeër ten noorden
van New South Wales. Tussen december 1942 en juni 1943 nam
ze deel aan Operatie Lilliput in New Guinea. De bewapening bestond o.a. uit een 12 pounder Anti Aircraft gun.

.
.
ss Josefina
Tanker, bouwnummer 198, 1928
Opdrachtgever: Anglo-Saxon Petroleum Company Ltd. Den Haag
Afmetingen: 92.96 x 15.30 x 4.61 meter.
De stapelloop vond plaats vanaf helling 4 en mejuffrouw H. den Tex luidde het aflopen in.

De Josefina glijdt vanaf helling 4 in het IJ.
.
.
Juliana-dok
Droogdok, bouwnummer 199, 1929
Opdrachtgever: Anglo-Saxon Petroleum Company Ltd. Curaçao
Afmetingen: 111.33 x 24.86 x 10.22 meter. Liftvermogen 4000 ton.
1929-5-21 De TijdDe Tijd, 21-5-1929.
.

.

Het Juliana-dok in de sluizen van IJmuiden op weg naar open zee.
.
1929-8-21 Alg. HandelsbladAlgemeen Handelsblad, 21-8-1929.
.
.
ss Annie Goedkoop
Sleepboot, bouwnummer 200, 1929
Opdrachtgever: N.V. Reederij v.h. Gebr. Goedkoop, Amsterdam
Afmetingen: 26.80 x 5.80 x 3.20 meter.

Annie in de ontwerpfase.
.200 Annie GoedkoopAnnie in Noord Hollandse wateren.
.

.
ms Kota Pinang
Vrachtpassagiersschip, bouwnummer 201, 1929
Opdrachtgever: Rotterdamsche Lloyd, Rotterdam
De stapelloop vond plaats op 23-11-1929. Afmetingen: 136.74 x 18.45 x 10.22 meter.

Bouwen voor een Rotterdamse reder kwam niet vaak voor in Amsterdam.
.

.

In 1941 is de Kota Pinang door de Duitse bezetter geconfisqueerd en achtereenvolgens als verkenningsschip en
onderzeebootbevoorradingsschip ingezet. Op 3-10-1941 ten NW van Spanje bij Kaap Ortegal door de Engelse
kruiser HMS Kenya aangevallen en deze aanval werd de Kota Pinang fataal.

.
.
ms Tabinta
Vrachtschip, bouwnummer 202, 1929
Opdrachtgever: N.V. Stoomvaart Maatschappij “Nederland”, Amsterdam
Afmetingen: 141.83 x 18.91 x 11.06 meter.
De stapelloop vond plaats op 21-3-1930 vanaf helling 1 en de doophandelingen werden verricht door mevrouw E.D.A. Beijer-Vehorn.
.
.
Mevrouw Beijer-Vehorn voordat de echte klap wordt gegeven. Daniel Goedkoop heeft er schik in.
.
Het aflopen is in gang gezet en de Tabinta maakt kennis met het IJ water.
.
Als dank voor de doophandeling ontving de doopster zoals gebruikelijk was, een aandenken.
Van de opdrachtgever, de SMN, het onderstaande sieraad en namens de NSM directie een fotoboek.
Zowel het sieraad als het fotoboek en de begeleidende brieven zijn in bezit van het NDSM-werfmuseum.
.
Een 14 karaat witgouden speld met een vlaggetje gesierd met “robijnen, diamanten en saffieren”. De vlag verbeeld de sienvlag T.
Dit verwijst naar de naam Tabinta. Heel waarschijnlijk 
is dat ook voor de zusterschepen een dergelijke speld is vervaardigd.
(Na het verschijnen van de nieuwsbrief van april 2017 van de Stichting NDSM-Herleeft, volgde een reactie op een daarin geplaatst
artikel over de speld.
De schrijver deelde mede dat zijn moeder een gelijke speld had ontvangen nadat zij in 1939 het ms. Tibia had gedoopt.
Het zal dus zeker zo zijn dat er meerdere spelden in omloop zijn (geweest). Ook werd in de reactie aangegeven dat de firma Speyer,
gevestigd aan het Koningsplein te Amsterdam, de leverancier en mogelijk dus ook de ontwerper van de spelden was).
,

.

De Tabinta in haar element.
.
.
ms Tabian
Vrachtschip, bouwnummer 203, 1929
Opdrachtgever: N.V. Stoomvaart Maatschappij “Nederland”, Amsterdam
Afmetingen: 141.83 x 18.91 x 11.06 meter..

.
.
ms Tawali
Vrachtschip, bouwnummer 204, 1929
Opdrachtgever: N.V. Stoomvaart Maatschappij “Nederland”, Amsterdam
Afmetingen: 141.83 x 18.91 x 11.06 meter.

.
.
ms Tjinegara
Vrachtpassagiersschip, bouwnummer 205, 1930
Opdrachtgever: Java-China-Japan Lijn, Amsterdam
Afmetingen: 134.20 x 18.91 x 11.74 meter.

.
.
ms Tjisadane
Vrachtpassagiersschip, bouwnummer 206, 1930
Opdrachtgever: Java-China-Japan Lijn, Amsterdam
Afmetingen: 134.20 x 18.91 x 11.74 meter.

De Tjisadane hier als troepentransportschip. In 1962 voor £ 16 per ton voor de sloop verkocht aan Japan.
.
.
ms Tajandoen
Vrachtschip, bouwnummer 207, 1930
Opdrachtgever: N.V. Stoomvaart Maatschappij “Nederland”, Amsterdam
Afmetingen: 141.83 x 18.91 x 11.06 meter.  207. tajandoen.
.
ss Both
Vrachtpassagiersschip, bouwnummer 208, 1930
Opdrachtgever: Koninklijke Paketvaart Maatschappij, Amsterdam
Afmetingen: 91.20 x 14.18 x 8.82 meter.208 both en reaelDe voorbereidingen van de symbolische kielleging van ss Both op dezelfde dag als van ss Reael.
.208. bothDe Both te Brisbane, Australië.

.

.
.
ss Reael
Vrachtpassagiersschip, bouwnummer 209, 1930
Opdrachtgever: Koninklijke Paketvaart Maatschappij, Amsterdam
Afmetingen: 91.20 x 14.18 x 8.82 meter.209 1930-6-5Net als voor de Both vond op 6-5-1930 ook de kiellegging voor ss Reael plaats.
.209.De Both ergens voor de wal.
.

.
ms Manvantara
Tanker, bouwnummer 210, 1930
Opdrachtgever: Anglo-Saxon Petroleum Company Ltd., Den Haag.
Op 22-8-1931 gedoopt door mevrouw W.N. Zulver-Poth.
Afmetingen: 137.25 x 18.84 x 10.37 meter.
1930-9-30De kiellegging met de gebruikelijke ceremonie op helling 3.
.

Klaar voor de stapelloop.
.
manvantaraDe ondergang van het ss Manvantara op 13-2-1942 na een Japanse luchtaanval in de Javazee tussen Palembang en Batavia.
.
.
ms Merula
Tanker, bouwnummer 211, 1931
Opdrachtgever: Anglo-Saxon Petroleum Company, Den Haag
Afmetingen: 137.25 x 18.84 x 10.37 meter. 211. merula.De Merula in aanbouw op helling 1 gezien richting Scheepsbouwloods.
.

Deze foto is gemaakt vanuit een kraan op het sorteerterrein..
.


.
.
Rijkspont 4, 5 en 6
Veerponten, bouwnummers 212, 213 en 214, 1931
Opdrachtgever: Rijkswaterstaat
Afmetingen: 34.50 x 14 x 4.30 meter.
1931-07-31Hoewel op het bord wordt verwezen naar Stoompont N.1 betreft het hier toch Rijkspont 4. Het nummer 1 is een verwijzing naar
de eerste van de drie door RWS aanbestede ponten die bij de NSM op helling 4 zijn gebouwd. De foto is gemaakt op 31-7-1931.
.

Rijkspont 4 tijdens de proefvaart.
.
1931-09-19 Rijkspont 5Rijkspont 5 verlaat helling 4 op 19-9-1931.
.
1931-09-30 Rijkspont 6Rijkspont 6 op stapel op helling vier op 30-9-1931.
.
Rijkspont 6Rijkspont 6 klaar voor de stapelloop op 3-10-1931.
.
1931-10-03 Rijkspont 6Het aflopen is begonnen. Rijkswaterstaat is weer een vaartuig rijker.
.

Een artikeltje uit een onbekend dagblad dat over Rijkspont 6 gaat.
.
.
ms Berganger
Vrachtpassagiersschip, bouwnummer 215, 1932
Opdrachtgever: Westfal Larsen & Co. A.S. Bergen, Noorwegen
Afmetingen: 139.08 x 18.61 x 12.05 meter.215 Berganger,Zelfs in De Sumatra Post van 28-5-1932 was de stapelloop nieuws.
.

.

.
.
ms Moldanger
Vrachtpassagiersschip, bouwnummer 216, 1932
Opdrachtgever: Westfal Larsen & Co. A.S. Bergen, Noorwegen
Afmetingen: 139.08 x 18.61 x 12.05 meter.

De Moldanger en de Berganger liggen hierboven tijdens de afbouw in de toen nog zogenoemde uitrustingshaven
aan dezelfde meerstoelen afgemeerd. Op 4-6-1932 is er tijdens de afbouw brand uitgebroken.
.

De Moldanger gaat in dok 3 van de Amsterdamsche Droogdok Maatschappij over het IJ met op de achtergrond het Centraal Station. Het dok wordt hier gesleept door de Pieter Dzn. Goedkoop (r) en de bij de NSM gebouwde Anna Cornelia Goedkoop (l). Na een tewaterlating werd een schip gedokt om werkzaamheden aan het onderwaterschip uit te kunnen voeren. Dat kon zowel bij de NDM of, zoals de Moldanger, bij de ADM plaatsvinden. Vanwege baggerwerkzaamheden bij de ADM is de Moldanger inclusief het dok op 16-8-1932 naar de NSM versleept.
.

Op deze opname bevindt de Moldanger zich in het dok dat is afgemeerd voor de hellingdeuren van hellingen 2/3.
.

Uiteindelijk is het allemaal goed gekomen zoals hier te zien is. Dit zou niet zo blijven. Op 27-6-1942 was ze onderweg van Buenos Aires naar New York met als lading wol, plantaardige olie, talk en huiden. Op een kalme zee met goed zicht, mooi weer en zonder enige begeleiding werd ze door de U-404 getorpedeerd. De eerste torpedo trof haar aan bakboord t.h.v. de machinekamer en de tweede enige minuten later bij het achterschip t.h.v. luik 5. De aanval kostte 14 opvarenden het leven en betekende het einde van Moldanger.
.
.
ms Trondanger
Vrachtpassagiersschip, bouwnummer 217, 1932
Opdrachtgever: Westfal Larsen & Co. A.S. Bergen, Noorwegen
Afmetingen: 139.08 x 18.61 x 12.05 meter.
De stapelloop vond plaats op 2-7-1932.
217 TrondangerEen tik met de ivoren hamer als vast deel van de ceremonie. Rechts van doopster mevr. Anna Westfal Larssen staat
achter de hamer NSM directeur Daniel Goedkoop Dzn. en links van haar zijn broer NSM directeur Heyme Goedkoop.

.
1932-7-2 trondangerHierop volgend een paar fikse meppen met de eikenhouten ram óók als vast gebruik.
.
1933-5-25 te vancouverDe Trondanger vaart op 25-5-1933 de haven van Vancouver binnen.
.
1933-5-25. te vancouverIn april 1960 is zij verkocht aan Johs. Presthus in Bergen, Noorwegen en hernoemd als Helene Bakke.
Later is de naam gewijzigd in Helene Presthus. In 1968 voor de sloop naar Taiwan afgevaren.
.
.
ms IJsbeer
IJsbreker, bouwnummer 223, 1932
Opdrachtgever: Vereeniging Algemeene Scheepvaartbelangen
Afmetingen: 26.50 x 3.30 meter. Bemanning: Kapitein, stuurman, motordrijver en 4 matrozen.223 ijsbeerOp deze opname van 30-11-1932 ligt de IJsbeer in de afbouwfase dwars op helling 2 voor de hellingdeur.
.

De IJsbeer kort voor de oplevering met de NSM vlag in top. De vlag met de IJsbeer zou later worden gehesen.
.

De IJsbeer was niet alleen als ijsbreker maar ook als blusvaartuig ontworpen en uitgerust. Hier tijdens het blussen van een pakhuis.
Het bovendeel van de opbouw met de raampartijen kon men laten zakken. Niet alleen aan de kleur is iets veranderd maar ook aan het voorschip.

.

Het vrijhouden van de vaarwegen naar en van Amsterdam was de hoofdtaak. Voor derden werd
ze echter ook ingezet op de vaarwegen van en naar Haarlem en Rotterdam alsmede de Zaan.
.

De IJsbeer in haar element met een sleep. Na een carterexplosie is de IJsbeer in 1981 gesloopt.
.
Het vervolg vindt u op de pagina Cornelis Douwesweg 1923 (B) met de bouwnummers 224 t/m 240.